Konferencję metodyczną „Uczniowskie projekty edukacyjne w 8-letniej szkole podstawowej z uwzględnieniem źródeł finansowania” przygotowała i poprowadziła 9 października Agnieszka Waruszewska – od września 2018 r. doradca metodyczny przedmiotów przyrodniczych dla gmin powiatu brodnickiego. Pokazała, jak wiele kompetencji kluczowych rozwija metoda projektu, przedstawiła również 5 celów kształcenia z podstawy programowej, w które wpisuje się projekt edukacyjny. Cenną częścią prezentacji była lista źródeł finansowania – w tym takie, z których mogą korzystać nauczyciele realizujący małe projekty.
Agnieszka Waruszewska omówiła dokładnie procedury, ponieważ sama pozyskuje fundusze na realizację swoich przedsięwzięć. Każdy uczestnik otrzymał instrukcję z załącznikami. Poza ciekawą częścią teoretyczną w prezentacji zostały pokazane dwa ostatnie projekty, z których jeden wzbudził zainteresowanie i będzie przedmiotem konsultacji w listopadzie. Spotkanie odbyło się w doskonale wyposażonej pracowni przyrodniczej, którą w kolejnych latach rozwijało dwóch nauczycieli uczestniczących w konferencji. To doskonały przykład współpracy i współdziałania. Ostatnią część spotkania stanowiła dyskusja i wymiana doświadczeń – było pouczająco i interesująco.

Istnieje od 28 lat, od 16 jest innowacyjna – szkoła No Bell w Konstancinie-Jeziornie. Konstancińska Szkoła No Bell wygrała międzynarodowy, elitarny projekt Edumission. W końcu stycznia No Bell prezentowała swój autorski model edukacji na targach Bett Show 2018 w Londynie. No Bell należy do ruchu Budzących się Szkół, które chcą przywrócić uczniom samostanowienie. Jej działalność dydaktyczno-wychowawcza opiera się na koncepcji Marii Montessori.

Dziewiętnastu dyrektorów, nauczycieli i konsultantów z województwa kujawsko-pomorskiego odwiedziło szkołę w ramach wyjazdu studyjnego zorganizowanego przez Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Toruniu, zapowiedzianego na majowej konferencji Innowacyjna edukacja – czyli jaka? Inicjatorką i kierowniczką wydarzenia była Marzenna Wierzbicka, konsultantka wyżej wymienionej placówki.

W trakcie wyjazdu dyrektorzy i nauczyciele zapoznali się z organizacją pracy No Bell, jej koncepcją edukacyjną, metodami i formami działań stosowanymi w przedszkolu i szkole. Uczestniczki obserwowały zajęcia przedszkolne oraz lekcyjne w kilku klasach na różnych przedmiotach. Zwiedziły placówkę: sale zajęciowe, kąciki wypoczynkowo-czytelnicze, ciekawie zaprojektowane korytarze i plac zabaw. Miały okazję doświadczyć innowacyjnie zaaranżowanej przestrzeni edukacyjnej. Były też okazje do rozmów z nauczycielami.

Na pytania gości odpowiadały Izabella Gorczyca, dyrektorka i właścicielka szkoły oraz Joanna Górecka, specjalistka ds. rozwoju szkoły, która również oprowadzała przyjezdnych po szkole.

• w klasach uczniowie są mieszani wiekowo;
• w edukacji wczesnoszkolnej na zajęciach jest zawsze dwóch nauczycieli, np. prowadzący zajęcia matematyk i wychowawca, który obserwuje i wspiera;
• funkcjonuje „zwariowany” plan lekcji; poszczególne klasy zaczynają zajęcia w różnym czasie, nie ma ustalonych przerw oprócz śniadaniowej i obiadowej oraz „owocowej” dla młodszych uczniów;
• jest realizowany przedmiot „inteligencja emocjonalna” w formie warsztatów;
• uczniowie nie otrzymują świadectw, w zamian za to nauczyciele piszą do nich listy z podziękowaniami, sentencjami, wierszykami (świadectwa dostarczane są rodzicom);
• nie ma podręczników;
• każdy nauczyciel tworzy autorski program;
• bezpośredni dostęp uczniów do środków dydaktycznych;
• często wybieraną metodą dydaktyczną są projekty badawcze oraz gry terenowe;
• stosowane jest ocenianie kształtujące;
• w klasach VI–VII uczniowie sami wybierają niektóre zajęcia, w których chcą uczestniczyć; tutor i inni nauczyciele czuwają nad tym, żeby była rotacja zajęć;
• do 10–11 roku życia dziecka nie stosuje się na lekcjach technologii informacyjnej;
• samoobsługa w stołówce szkolnej;
• uczniowie nie siedzą w tradycyjnych ławkach, a przestrzeń sal jest innowacyjnie zaprojektowana.

To tylko niektóre innowacje wprowadzone do szkoły. Należy wspomnieć, że No Bell osiąga bardzo wysokie wyniki z egzaminów gimnazjalnych. Od kilku lat jest w 9 staninie. Jak można sobie wyobrazić, pytań ze strony uczestników wyjazdu było bardzo dużo. Czas ograniczał jednak możliwość wniknięcia we wszystkie arkana filozofii oraz funkcjonowania szkoły.

W drodze powrotnej, aby uczcić 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości zwiedziliśmy Muzeum Powstania Warszawskiego, które, czy jest się w nim po raz pierwszy, czy kolejny, zawsze porusza emocje oglądającego i pozostawia w nim niezatarte wrażenie.

Wierzymy, że innowacyjna szkoła No Bell przyczyni się do innego, nowego spojrzenia na proces dydaktyczny oraz zainspiruje dyrektorów i nauczycieli do zmian w swoich szkołach. W związku z planowaną na wiosnę 2019 r. konferencją Innowacyjna edukacja – przykłady dobrych praktyk, zachęcając do dzielenia się swoim doświadczeniami zapraszamy do kontaktów z organizatorem konferencji – Marzenną Wierzbicką.

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty zorganizowało 24–26 września 2018 r. XIII Kongres Zarządzania Oświatą, będący „[…] największym w Polsce spotkaniem kadry kierowniczej oświaty – osób, które kierując szkołami, organizując oświatę w samorządach, sprawując nadzór pedagogiczny, chcą aktywnie wpływać na politykę oświatową państwa, być u źródła wydarzeń i zmian. Celem Kongresu jest umożliwienie środowisku oświatowemu udziału w zmianach w polskiej szkole, społecznej oceny działań władz oświatowych, dialogu z resortem oświaty oraz doskonalenie zawodowe” (http://www.oskko.edu.pl/kongres/). Jednym z partnerów merytorycznych tego wydarzenia było Kujawsko-Pomorskie Centrum Nauczycieli w Toruniu.

• Warsztat pracy dyrektora – praktyka w dobie zmian (PIP w szkole, aktualizacja prawa – niezbędnik dyrektora na nowy rok szkolny, pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole w ujęciu praktycznym, ocena pracy nauczyciela – prawo i praktyka, RODO w szkole, metoda superwizji a rozwój placówki, design thinking i analiza foresigthów a projektowanie innowacyjnej edukacji, kompetencje miękkie a praca w szkole);
• Polityka oświatowa (dyskusje w sprawie zmian systemowych w oświacie, umowy społeczne dla szkoły);
• Moduł samorządowy (nadzór administracyjny, finansowanie zadań oświatowych, wpływ organu prowadzącego na politykę kadrową organizatora);
• Praca z uczniem, kształcenie, wychowanie i relacje w szkole (ocenianie kształtujące, elektronika – plusy i minusy, TIK w edukacji, komunikacja interpersonalna, motywacja i samorozwój, kształtowanie kompetencji kluczowych, edukacja przez ruch, modele wychowania dziecka);
• Edukacja przedszkolna (program EduAkcja, ocena pracy nauczyciela i przepisy prawne, metody pracy z dziećmi, komunikacja z rodzicami, nauka kodowania, RODO w przedszkolu).

W ramach bloku dotyczącego kształcenia zaplanowano wystąpienie pracowników KPCEN w Toruniu, dyrektora Sławomira Żebrowskiego i wicedyrektor Agnieszki Przybyszewskiej – „Nowe technologie kluczem do kształtowania kompetencji kluczowych”. Były to warsztaty pokazujące inspirujące przykłady wykorzystywania nowych technologii do rozwoju własnego i innych osób, związane z efektywną komunikacją, wykorzystaniem możliwości, jakie daje Internet, kreatywnością i różnymi sposobami myślenia. Uczestnicy mieli okazję poznać szczegółowo możliwości skutecznego zarządzania zadaniami wykorzystując narzędzia cyfrowe oraz chmurę. Sławomir Żebrowski i Agnieszka Przybyszewska zaprezentowali również sposoby prowadzenia zajęć z uczniami z wykorzystaniem dostępnych nowoczesnych narzędzi oraz Internetu.

Kolejnym elementem programu kongresu OSKKO, w którym brał udział toruński KPCEN, była zaplanowana wizyta studyjna w pracowni PASCO należącej do naszej placówki. Dr Krzysztof Rochowicz, Maria Aleksandra Gancarz i Małgorzata Trzeciak przygotowali program pokazu doświadczalnego „Nauczanie przedmiotów przyrodniczych z wykorzystaniem pracowni mobilnych PASCO”. Przygotowano urządzenie umożliwiające pomiar stężenia dwutlenku węgla w powietrzu, które skutecznie przekonuje nas o konieczności wietrzenia pomieszczeń, w których przebywamy i pracujemy. Czujnik ruchu, w połączeniu z darmowym programem „MatchGraph”, pozwala prosto i skutecznie wprowadzić w tematykę odczytywania wykresów i wzajemnych zależności wielkości fizycznych (lub matematycznych). Jego dalsze użycie na lekcjach fizyki ułatwia przyswajanie wiedzy z zakresu mechaniki – szybkie pomiary położenia, prędkości i przyspieszenia dla różnego rodzaju ruchów w połączeniu z natychmiastowym tworzeniem wykresów tych wielkości umożliwiają wykonywanie doświadczeń metodą nauczania przez dociekanie – czyli formułując hipotezy i natychmiast je weryfikując. Ta metoda badawcza może być z równym powodzeniem stosowana w nauczaniu biologii (badania procesu fotosyntezy poprzez analizę wydzielania dwutlenku węgla przez rośliny w różnych warunkach oświetlenia dokonuje się w ciągu kilku minut) czy chemii (badanie czynnika pH różnych substancji). Wchodzące w skład pracowni mikroskopy cyfrowe (Delta Optical Smart) pozwalają na szybkie poznawanie mikroświata dzięki gotowym preparatom, ale też na realizację bardziej wyrafinowanych i długoterminowych projektów, np. wykonywanie zdjęć rozkwitających roślin i ich montaż w film poklatkowy. Warto podkreślić, że nowa generacja czujników PASCO umożliwia bezprzewodową transmisję zarejestrowanych danych przez Bluetooth do smartfonów, gdzie można dokonać dalszej analizy pomiarów (samodzielna praca uczniów, indywidualna lub zespołowa) ilustrujących zagadnienia przyrodnicze. Zaplanowany pokaz miał na celu ukazanie możliwości użycia nowoczesnych technologii w edukacji.

Dyrekcja i pracownicy Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Toruniu oficjalnie pożegnali się dziś z Edwardem Zyblewskim, który 26 lipca przeszedł na emeryturę. Pracował w naszej placówce jako konserwator od 1996 r., dbając o otoczenie budynku, służąc pomocą w naprawach sprzętów i organizacji szkoleń oraz znaczących wydarzeń. Uśmiechnięty i życzliwy, w kontaktach z innymi pracownikami lubił wykorzystywać poczucie humoru.

Sławomir Żebrowski, dyrektor KPCEN, podziękował Edwardowi Zyblewskiemu za wieloletnią pracę, podkreślając wagę zadań służących funkcjonowaniu placówki, o czym świadczy duża liczba nagród udzielanych przez kolejnych dyrektorów. Zapewnił, że w pamięci wszystkich zostaje jako uczynny kolega i zaprosił do odwiedzin w placówce. Zakończył życzeniami miłych chwil na emeryturze – nie tylko podczas ulubionego wędkowania.